Još jednom o VUKU

Vladimir Kolarić

 

FANTASTIKA U „ISUSOVIM MEMOARIMA“ VUKA DRAŠKOVIĆA

 

Fantastički motivi u romanu „Isusovi memoari“ Vuka Draškovića (Laguna, Beograd, 2015), reklamiranom kao neka vrsta nastavka nacrealističkog klasika "Nož", potiču iz autorove želje za prevazilaženjem usuda sopstvene biografije i, samim tim, odgovarajućih čitalačkih očekivanja. Fantastika je u ovoj priči o ratovima devedesetih, a kroz prizmu ne toliko „malog čoveka“, pojedinca u teškim vremenima, koliko donekle tipizovanog, premda naglašeno „oneobičenog“ prestavnika „običnog naroda“, pre dodatni učinak u pokušaju  intenzivne fikcionalizacije materijala iz i dalje aktuelne istorijske i društveno-političke stvarnosti nego konsenkvetno žanrovsko ili stilsko opredeljenje.

Mitopoetsko referisanje na novozavetni narativ ima tako funkciju značenjskog proširivanja i modelizacijskog intenziviranja u obradi prividno dokumentarne, „stvarnosne“ građe, ali i uopštavanja istorijskog iskustva, čime bi ono dobilo na poetičkom identitetu i samim tim intenzitetu. Uvođenje entiteta „natprirodnog“ ontološkog statusa, inspirisanih narodnim predanjima, kao i destabilizovanje identiteta određenog broja protaginista, takođe ima ulogu umetničke legitimizacije, koliko i pojačavanja pre svega emotivnog dejstva na čitaoce. „Natprirodnost“ je stoga zamena za usled pasivnosti glavnog lika nedosegnutu tragičnost, a ujedno i alibi za pojednostavljenu i apriorističku tipološko-značenjsku shematičnost, koja onemogućava istinsku identifikaciju čitalaca sa likovima.

Fantastika je stoga u „Isusovim memoarima“ zapravo surogat „slabog“ identiteta kako protagonista, tako i poetičkog (ujedno gradivnog i rodovnog) identiteta samog romana, kao proizvoda umetničke modelizacije.

Atmosferu „fantastičkog“ priziva i autoreferencijani paralelizam vidljiv u postupku uvođenja samog autora u narativ, u vidu ovlaš fikcionalizovane skice pisca-političara Maksima i njegovog okruženja. Takođe, sugerisanje jedne „konspirološke matafizike“ u vidu delovanja i uloge tajnih službi u i dalje aktuelnoj srpskoj stvarnosti, ima fantastički prizvuk, kao i svako naznačavanje delovanja „nevidljivih“ i „nemerljivih“ sila na predmetno-istorijsku stvarnost, bez obzira na to šta bi bio njihov izvor, odnosno na to kakav je njihov ontološki status.

Fantastika, makar i kao izgovor sa fikcionalizaciju i samim tim snažnije suočavanje sa stvarnošću sveta, makar i tek kao nostalgija za mitskim koje je nostalgija za celinom i dovršenjem (čoveka i sveta), i u ovakvom, ne naročito uspelom romanu, pokazuje svoju snagu i smisao. Isuviše onih koji žele slobodu i dalje poseže za fantastikom, a veća „odbrana“ fantastike od te teško da je potrebna. A kao da „odbrana“ fantastike sve više počinje da liči na „odbranu“ umetnosti same.

Moj prvi tekst o ovom romanu nalazi se na:

 

http://vladimirkolaric.blogspot.rs/2016/02/vuk-draskovic-isusovi-memoari.html